به صورت سنتی و شبیه به بسیاری دیگر از شاخه های علوم نظامی، تانک سازی به عنوان علمی پیشرفته به حساب می آید که در اختیار تعداد کمی از کشور ها می باشد.
اما در سالهای اخیر بسیاری از کشورهای جهان با درک اهمیت مسئله ای به نام داشتن صنعت دفاعی بومی و از جمله توانایی ساخت وسیله ای به اسم تانک، به دنبال ساخت این خودروی رزمی با توان داخلی خود رفتند. در این مطلب به معرفی تعدادی از تانکهای ساخته شده جدید در دنیا می پردازیم که برای بسیاری از مخاطبان آشنا نباشد.
تایپ 10
کشور ژاپن به عنوان یک اقلیم جزیره ای در شرق دور مکانی است که آنچنان برای نبردهای زرهی ایده آل به شمار نمی آید. با نگاهی گذرا به تاریخ جنگ دوم جهانی نیز متوجه خواهید شد که ژاپن به نوعی تنها کشور درگیر در جنگ بود که توان زرهی آنچنانی در اختیار نداشته و توان آن در این بخش به تعدادی از تانکهای سبک آبی و خاکی محدود بود.
اما با آغاز جنگ سرد و حضور ژاپن در اردوگاه غرب و رو به رو بودن با همسایگانی به مانند چین، شوروی سابق و کره شمالی که همه آنها به توان زرهی به عنوان یک عامل برتری می نگریستند ژاپنی ها نیز به دنبال طراحی و ساخت تانک رفتند. امروزه ژاپنی ها در حال آماده شدن برای پذیرش جدیدترین تانک خود یعنی مدل " تایپ 10 " هستند.
این تانک با وزنی در حدود 44 تن، به نوعی یکی از سبک ترین تانکهای رزمی جهان به حساب می آید. صنایع سنگین میتسوبیشی ژاپن به عنوان پیمانکار اصلی این طرح وظیفه طراحی و ساخت این تانک را بر عهده دارد. این تانک از برجکی شیب دار شبیه به تانک لئوپارد آلمان استفاده می کند که حفاظت خوبی را برای آن در برابر سلاح های ضد تانک فراهم می آورد.
در بخش زره ژاپنی ها با توجه به نیاز خود برای کاهش وزن به سمت استفاده از زره های کامپوزیت و همچنین ترکیبات نانو فولادی رفتند که به این تانک کمک کرده است تا وزن خود را در حد قابل قبولی پایین نگاه دارد. این تانک با استفاده از یک موتور دیزل 8 سیلندر به قدرت 1200 اسب بخار می تواند به سرعتی در حدود 70 کیلومتر دست پیدا کند که این مسئله "تایپ 10" را به عنوان یکی از سریعترین تانکهای جهان معرفی می کند.
در بحث سلاح، ژاپنی ها ترجیح دادند که به صورت تحت لیسانس توپ بدون خان 120 میلی متری L44 ساخت شرکت راین متال آلمان را تولید کنند. البته این تانک می تواند از گونه های لوله بلندتر این توپ مثل سری L55 نیز استفاده کند.سلاح ثانویه این تانک نیز یک قبضه تیربار سنگین 12.7 میلی متری و یک تیربار 7.62 میلی متری است.
این تانک دارای 3 نفر خدمه است که به این ترتیب باید گفت که ژاپنی ها بایستی تغییراتی را بر روی توپ آلمانی انجام داده باشند تا بتوانند عمل گلوله گذاری را به صورت خودکار انجام داده و یک نفر از خدمه را کاهش دهند.
تایپ 10 با طول 7متر، ارتفاع 2.3 متر و عرض 3.24 متر تانکی تقریبا کوچک به حساب می آید. تاکنون چیزی در حدود 13 دستگاه از این تانک ساخته شده است و قرار است تا 68 دستگاه دیگر از آن نیز تا سال 2015 به نیروی زمینی ژاپن تحویل شود.
تایپ 99
کشور چین به صورت سنتی به مانند شوروی سابق اهمیت خاصی را برای نیروی زرهی خود قائل بود و همیشه سعی داشت که با داشتن یک ناوگان زرهی عظیم از عملیات نیروی پیاده خود حمایت کند. در سالهای پس از جنگ سرد کارشناسان شاهد تغییر اساسی طراحی تانکهای چینی بودند.
در این سالها طراحان چینی با الگو گیری از تانکهای غربی به طرف طراحی تانکهای سنگین تر با سامانه های پیشرفته الکترونیکی و همچنین زره های کامپوزیتی رفتند. آخرین تانک چینی که به نوعی نشان گر پیشرفت مناسب چین در این بخش است، تانک میدان نبرد " تایپ 99 " به حساب می آید. این تانک پیشرفته ترین تانک عملیاتی در نیروی زمینی ارتش چین بوده و قیمت هر دستگاه آن در حدود 2.5 میلیون دلار است. همین مسئله باعث شده است تا به امروز تنها 200 دستگاه از این تانک تولید شود.
در نگاه اول به این تانک متوجه به شباهت جالب بین آن در بخش زره جلوی برجک تانک و لئوپارد 2 آلمان می شوید. به نظر می رسد که زره های شیب دار به عنوان یک زره قابل اطمینان در نقاط مختلف دنیا در حال استفاده است. بنا بر اطلاعات موجود این زره با استفاده از مواد کامپوزیتی ساخته شده است.
در بخش تسلیحات این تانک از یک توپ روسی بدون خان 125 میلی متری استفاده می کند که توانایی شلیک گلوله های اورانیوم ضعیف شده و همچنین موشک های ضد تانک هدایت لیزری لوله پرتاب را نیز دارا است. یک تیربار سنگین 12.7 میلی متری به همراه یک تیربار 7.62 میلی متری تسلیحات ثانویه این تانک را تشکیل می دهند. همچنین در این تانک از دو پرتاب گر نارنجک دود زای 5 تایی نیز استفاده می شود.
همچنین بر روی برجک تانک سامانه هشدار دهنده قفل لیزری به منظور مقابله با تهدیدات هدایت شونده ضد تانک نصب شده است. این تانک از یک موتور دیزل به قدرت 1500 اسب بخار بهره می برد که سرعتی در حدود 65 کیلومتر در ساعت بر روی سطوح ناهموار و همچنین 80 کیلومتر در ساعت برای سطوح صاف و جاده ای را برای این تانک فراهم می کند.
این تانک با وزنی در حدود 58 تن بردی در حدود 600 کیلومتر دارد. طول تایپ 99 ، 11 متر، عرض آن 3.5 متر و ارتفاع آن 2.37 متر است.
ال خلید
کشور پاکستان در اواخر دهه 80 میلادی دست به یک آزمایش اتمی زد و از آن تاریخ به بعد با یک تحریم سنگین تسلیحاتی از سوی اکثر کشورهای غربی که تا آن زمان تامین کننده نیازهای اصلی تسلیحاتی پاکستان بود رو به رو شد. در همان دوران چین به عنوان متحدی جدید به پاکستان روی خوش نشان داد.
دو کشور پاکستان و چین در پروژه های گوناگون نظامی مشترک با یکدیگر همکاری داشتند که یکی از آنها پروژه تانک "الخلید" است. به جرات می توان این تانک را یک معجون واقعی از طراحی و قطعات بسیاری از مکاتب طراحی تانک در جهان امروز دانست.
"الخلید" با وزنی در حدود 48 تن، خدمه 3 نفره و یک توپ بدون خان 125 میلی متری به تانکهای روسی شبیه و به خاطر سیستم های پیشرانه آلمانی، نوع طراحی زره جلوی تانک و بعضی از سیستم های الکترونیکی داخل تانک که از بازار سیاه محصولات غربی تهیه و در چین کپی شده است به تانکهای غربی شبیه است.
این پروژه در چین با نام تانک " تایپ-90 II ام " شناخته می شود و که به عنوان گونه ای از تانک " تایپ 90 " در چین ساخته شده است و به کشورهای گوناگون صادر شده است. این مدل خاص مورد توافق دو طرف قرار گرفته و با سرمایه گذاری 20 میلیون دلاری از طرف پاکستان تقویت شد. در ابتدا دو طرف قصد داشتند تا از موتوری بر پایه نمونه های آلمانی استفاده کنند که دارای قدرت مناسب برای این تانک نبود.
سیستم پیشران مورد استفاده فعلی در این تانک یک موتور 6 سلیندر با قدرت 1200 اسب بخار ساخت اوکراین است که البته با توجه به نیازهای ویژه پاکستان برای محیط گرم و خشک ارتقاء یافته است. در عین حال باید گفت که در همین موتور شرقی از قطعات فرانسوی که در موتور تانک "لکرلک" مورد استفاده است، بهره گرفته می شود.
این قدرت بالا به همراه وزن کم این تانک که در 48 تن است به این تانک کمک کرده است تا به سرعتی در حدود 72 کیلومتر در ساعت و همچنین برد 500 کیلومتری برسد. در بخش حفاظت تانک مذکور از زره های واکنش انفجاری ساخت پاکستان بهره می برد.
در بخش سیستم های الکترونیکی مثل هشداردهنده های قفل لیزری پاکستانی ها از توان بومی خود در شرکتی به اسم " Al Technique Corporation " که در بخش لیزر در پاکستان فعال است استفاده کردند. سامانه های ساخت شده برای این تانک می تواند به صورت 360 درجه اطراف تانک را پوشش داده و در زمینه تهدیدات هوایی نیز تا زاویه 90 درجه بالای تانک را نیز پوشش می دهد.
پاکستانی ها در بخش مهمات نیز از یک حالت ترکیبی بهره بردند. این تانک به غیر از مهمات معمولا شدید الانفجار و ضد زره می تواند موشک های هدایت لیزری مخصوص پرتاب از لوله تانک ساخت اوکراین و روسیه و همچنین مهمات اورانیوم ضعیف شده ساخت پاکستان را نیز شلیک کند.
از این تانک با ابعاد طول 10 متر، عرض 3.5 و ارتقاع 2.4 متر تاکنون 220 عدد به ارتش پاکستان تحویل شده است.
CV120
تانک مورد نظر به تولید انبوه نرسیده است اما به دلیل جالب بودن طراحی و تفاوت های آشکار آن با سایر نمونه های موجود به معرفی آن اقدام می کنیم. یکی از مشکلات اصلی تانکها که انتقال آنها را از طریق هوایی مشکل کرده است بحث وزن و ابعاد بالای این ماشین های غول پیکر زرهی است.
داشتن زره پوشی با قدرت بالا به همراه وزن سبک یکی از بحثهایی است که خصوصا در سالهای اخیر ذهن بسیاری از فرماندهان نظامی در سرتاسر دنیا را به خود مشغول کرده است.
در کشور سوئد طراحان بر پایه نفربر زرهی سری " CV-90 " یک گونه تانک سبک را طراحی کردند. در این تانک سبک از یک توپ 120 میلی متری با نواخت تیر 14 گلوله در دقیقه استفاده شده است که توانایی شلیک انواع مهمات ضد زره و شدید الانفجار را دارد که قدرت آتشی برابر با یک تانک سنگین را به این زره پوش سبک سوئدی می بخشد.
در کنار این توپ یک مسلسل 7.62 میلی متری نیز بر روی این تانک نصب شده است. البته یک نکته در مورد این گونه از تانکها مشخص است و آن هم بحث حفاظت این تانکها در برابر تهدیدات ضد زره موجود است. مشخص است که به صورت سنتی زره تانکها مهمترین حفاظ آنها در برابر تهدیدات است که البته باعث افزایش وزن آنها نیز می شود.
اما در این تانک سوئدی بحث حفاظت به دو شکل جدید تعریف شده است. اولا با به کارگیری سیستم های پیشرفته دیده بانی و مدیریت میدان نبرد این تانک به سمت نقش یک شکارچی تانکهای حریف در عملیاتهای کمین و غافلگیری رفته است که خود به خود احتمال شناسایی شدن آن را کاهش می دهد و ثانیا سیستم های حفاظتی هوشمندی نیز برای این تانک سبک در نظر گرفته شده است.
سیستم های هشدار دهنده قفل لیزری، راداری برای هشدار در مورد نزدیک شدن انواع مهمات ضد تانک در زوایای مختلف و همچنین نمونه ای از برجک و بدنه رادارگریز که علاوه بر کاهش سیگنال های حرارتی و راداری که احتمال شناسایی راداری را کاهش می دهند احتمال شناسایی بصری را نیز کاهش می دهند.عمده این تجهیزات توسط صنایع داخلی در کشور سوئد طراحی و ساخته شده اند.
این تانک از یک موتور به قدرت 612 اسب بخار استفاده می کند که بردی در حدود 600 کیلومتر و سرعتی در حدود 70 کیلومتر بر ساعت را برای آن فراهم می کند.
این تانک با 4 نفر خدمه و وزن 30 تن و ارتفاع تنها 2.8 متر یک گزینه ایده آل برای کشورهایی است که نیاز به حمل قوای زرهی در کمترین زمان ممکن از طریق هوا را دارند. البته این نکته را نباید فراموش کرد که این گونه از تانکها در ابتدای راه هستند و هنوز نتوانستند اعتماد فرماندهان نظامی را به معنای واقعی کلمه جلب کنند.
K2 یوزپلنگ سیاه
کشور کره جنوبی به خاطر داشتن سابقه درگیری با همسایه شمالی خود و نزدیکی با غول های زرهی همچون روسیه و چین در سالهای اخیر دست به تلاش گسترده ای برای طراحی و ساخت یک تانک پیشرفته بومی کرده است. این کشور در گام اول اقدام به تولید تحت لیسانس تانک آبرامز آمریکا با نام K-1 در داخل کشور خود کرد. اما از میانه های دهه 1990 میلادی مسئولان نظامی کره جنوبی احساس کردند که فضای نبرد قرن بیست و یکم به تانکی پیشرفته تر نیاز دارد.
به همین دلیل پروژه ای با عنوان K-2 ملقب به " یوزپلنگ سیاه " برای ساخت یک تانک پیشرفته در داخل کره جنوبی آغاز شد. شرکت هیوندای به عنوان پیمانکار اصلی این تانک انتخاب شده است. در نگاه اول به نمونه های تولیدی این تانک به راحتی می توانید به تغییرات ایجاد شده در بخش برجک به نسبت تانکهای سری K1 پی ببرید. این تانک با طول 10 متر، ارتفاع 2.4 متر و عرض 3.6 متر طراحی شده است.
این تانک از یک توپ 120 میلی متری بدون خان ساخت شرکت راین متال آلمان که به صورت تحت لیسانس در کره تولید می شود استفاده می کند. در کیفیت این توپ آلمانی همین بس که حتی آمریکایی ها نیز این توپ را به صورت تحت لیسانس تولید کرده و بر روی تانکهای آبرامز نصب می کنند.
کره جنوبی در بخش مهمات به توان داخلی تکیه کرده و انواع مهمات ضد زره بدون مواد منفجره با نفوذگر انرژی جنبشی و همچنین موشکهای هدایت شونده مخصوص پرتاب از لوله توپ تانک را در داخل تولید کرده و در تانکهای خود مورد استفاده قرار می دهد. یک تیربار سنگین 12.7 میلی متری به همراه یک تیربار 7.62 میلی متری از دیگر تسلیحات این تانک به شمار می آیند.
البته مدل کره ای با مدل اصلی آلمانی تفاوتی دارد و آن هم بحث اضافه کردن سیستم گلوله گذار خودکار است که باعث شده است تا خدمه تانک به 3 نفر محدود شود.
سامانه های هدفگیری و کنترل – فرماندهی K-2 نیز به صورت بومی در کره طراحی شده اند و به این تانک این امکان را می دهند تا فاصله ای نزدیک به 10 کیلومتر به تعقیب و شناسایی اهداف اقدام کنند. تانک مورد نظر از یک زره کامپوزتی ترکیبی به همراه سامانه های هشدار دهنده و اقدامات متقابل بر علیه تهدیدات ضد زره هدایت شونده بهره می برد.
در بحث پیشران شرکت کره ای با نام " Doosan " بر پایه طرحی آلمانی موتوری با توان 1500 اسب بخار را برای این تانک آماده کرده است که البته مشکلات در همین بخش باعث تاخیر در برنامه تانک مذکور شده است. این موتور می تواند سرعتی بین 50 تا 70 کیلومتر بر ساعت و برد عملیاتی در حدود 400 کیلومتر را برای این تانک 55 تنی فراهم کند.
نکته جالب در مورد این تانک این است که هر دستگاه از این تانک هزینه ای بالغ بر 8.5 میلیون دلار دارد و آن را تبدیل به دومین تانک گران جهان کرده است. در حال حاضر در حدود 3 پیش نمونه از این تانک ساخته شده است و قرار است تا تولید انبوه آن از سال 2013 آغاز شود.
۱۶:۲۲ - ۱۳۹۷/۰۵/۱۱
